Амьдралын мөч бүрээс аз жаргалыг нээх нь бишрэлийн цэцэг
Хамаг амьтныг энэрэн хайрлах нь итгэлийн цэцэг
Сайнд тэмүүлэх ухаарал бол гэрлийн цэцэг
Хүмүүн цэцэгс сайхан сэтгэлийн үрээр урган дэлгэрч байх болтугай
Амьдралын мөч бүрээс аз жаргалыг нээх нь бишрэлийн цэцэг
Хамаг амьтныг энэрэн хайрлах нь итгэлийн цэцэг
Сайнд тэмүүлэх ухаарал бол гэрлийн цэцэг
Хүмүүн цэцэгс сайхан сэтгэлийн үрээр урган дэлгэрч байх болтугай
Сэтгэл бол хөрс,
Бодол бол үр,
Үйл нь жимс —
Амар амгалан гадна үгүй,
Сэтгэл, бодол, үйлийн дотор оршино.
Цаг хугацаа түрүүлдэггүй, хоцордоггүй
Яг л янзаараа урсаж байдаг
Харин бид —
Мартаж, төөрч, зөрж өнгөрдөг
Түнэр харанхуйд гэрэл амьсгалж байдаг
Хамгийн гүн шөнөд өглөө төрж байдаг
Гэмшлийн сэтгэлд ухаарал асдаг
Муугаас буцах хүслээр сайныг бүтээдэг
Сайхан хүмүүнд муу үг хэлчихсэн бол яана
Сайн буянтанд муу сэтгэл төрүүлчихсэн бол яана
Шим үгүй үйлийг үйлдсээр одвол яана
Шинэ цаснаар ийн бодлоо
Хүн
Хүмүүжил
Мэдлэг
Зүтгэл
Итгэл
Бишрэл
Ёс зүй
Үнэт зүйл
=
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Хүн
Гарын ураар хэлбэр бүтнэ,
Сэтгэлийн ураар утга төрнө.
Гэгээрлийн ураар үнэн гийнэ,
Оршихуйн ураар амгалан бүрдэнэ.
Оршихуйн өвөөр амгалан бүрдэнэ.
Гэгээрлийн өвөөр үнэн гийнэ,
Сэтгэлийн өвөөр утга төрнө.
Гарын өвөөр хэлбэр бүтнэ
Үрэн дотор үйл нь буй,
Ухамсар дотор үнэн нь буй,
Зөв сэтгэл дотор ариун нь буй,
Одоо дотор мөнх нь буй.
Намар болохыг
Навчис шарлахыг
Хагдрахыг
Навчис хөглөрөх уйг
Салхийг бас хүлээнэ
Тэгээд
Тэр намар алтраад үлдэнэ
Одох, ирэхийн дундах тулах цэг
Оноо, алдааны дундах гэрэл
"БИ", "би"-ийн дундах үнэн
Бусдын харцанд тодрох хариулт
Зүрхний цохилтоор асгарах мөрт
Нүдний торлогт үлдэх гэрэл
Агшинг амжиж тэвэрсэн ухамсар
Агшин үгүй хоосон чанар
Танхим дүүрэн бүгчим агаарт,
Торгоож хаасан цонхыг нээ
Амьдрал дүүрэн зовлон дунд
Алив олон минь энэрэл хайраа битгий гээгээрэй
Навчис намартаа унах нь нартын жам
Үйлээс үр боловсрох нь үнэнээс буцдаггүйн жам
Сайнаас сайхан ургах нь салшгүй жам
Муу сэтгэлээс зовлон төрөх нь зайлшгүй жам
Өөрчлөгдөх нь оршихуйн жам
Гэгээн сэтгэлээр амьдрах нь хүмүүн орчлонгийн жам ажээ
Орчин үеийг үзэн ядна
Уламжлалаа үзэн ядна
Гэхдээ тэд хөгжинө
Бид
Орчин үеийг мэдэхгүй
Уламжлалаа бас мэдэхгүй
Тэгээд бид ялзарна
Өөрийн жимээр зүтгэх — буруу,
Олны жишгээр дагахуй — буруу.
Үнэний гэгээгээр чиг хийж,
Зөвийн мөрөөр алхахаас
Өөр зам үгүй ээ.
Өөртөө үнэнийг битгий зохио,
Өрөөлөөс өрсөх гэж бүү тэмүүл
Зөвөөс бүү буц —
Хонжоогүй ухаанд л
Монголыг хайрлах үнэн төрнө
Үзэгдэх бүхэн хувилгаан шидтэй
Үнэний чинадад бурханлаг чанартай
Салхи исгэрэх нь ч номын аялгуутай
Сайхны хорвоод бүхнийг хайрлах нь
Амьдрахуй болой
Дүр эсгэ
Таалагд
Тааруулж хүс
Дотроо үх
Таалагдаж амьдрах уу?
Үнэнээрээ байх уу?
Чи яаж ингэж шааж чаддаг байна аа
Хэний төлөө амьдарна вэ?
Зөрчлөөр дүүрэн цөөрөмд
Загас биш хүн болж сэллээ би
Зовлон, жаргалын алинд ч
Өөрийгөө алдахгүй гэж сөрлөө би
Үнэ цэнэ, цаг хугацааг даваад
"Би" гэдэг хоосон болохыг танилаа
Би жижиг
Чи үлэмж
Чи бол жинхэнэ би
***
Би:
Эго
Хүсэл
Айдас
Шаналал
Нэр төр
Нөхцөлт
Хувьсамтгай
Тусгаарлагдмал ухамсар
***
Чи:
Хувьсашгүй
Мөн чанар
Цаглашгүй энэрэл
Үүрдийн оршихуй
Айдас, эгогүй
Нэр төрөөс ангид
Цэвэр ухамсар
Жинхэнэ би
***
Чи бол үнэн
Би бол хуурмаг
Чи бол жинхэнэ би
Мянган тохиолдолд үнэн оршив ч
Нэг л удаа худал байвал
Нэр чинь үхэж, худалч л үлдэнэ
Үнэнийг хайгаад олохоо больчихно.
Муу сэтгэлд чөдөрлүүлсэн ч энэрэх зай
Муудаж, гомдсон ч эвлэрэх зай
Итгэл эвдсэн ч гэмших зай үлдээхийг ухаан гэх ажээ
Өнөөдөр хагдрах цэцэгс
Өчигдөр дэлгэрээгүй.
Өчигдөр дэлбээлсэн цоморлог
Өнөөдөр хагдраагүй ээ.
Цэцэгсийн төлөө үр соёолдоггүй —
Юмсын дотор
Өнгөрсөн үгүй ажээ.
Модод нахиалах нь өөр өөр хугацаатайн адил
Хүний ухаарал өөрийн цагтаа ирдэг ажээ
Бусдын замд дэнс бүү тавь
Бодь сэтгэлтэн ч унаж босдог билээ
Хүн
Хүмүүжил
Мэдлэг
Зүтгэл
Итгэл
Бишрэл
Ёс зүй
Үнэт зүйл
=
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Энэрэх сэтгэл
Хүн
Хүмүүн яаж чөтгөр болж хувирдгийг
Нэгэн оны завсарт үзвэл
Мөнх бусын хорвоо -
Мөн чанарын шүншигтэй ажээ
Би хэнтэй ч ижил биш
Би хэнээс ч доор биш
Би юунаас ч илүү биш
Би юутай ч ижил биш
Би юунаас ч дутуу биш
Тийм ээ, би тэнгэр шиг биш
Үнэний тухай мэдэхгүй
Үнэний гэгдэх хорвоод унаад
Худалтай анх учирсан
Хүнийг битгий зовоосой гээд
Үнэнд сөгдөж залбирсан
Зовлонг туучаад алхахдаа
Үнэнд итгэж тайтгарсан
Тийм ээ, тэнгэр шиг биш ч
Үнэн билээ би
Photo: Gateway in Clouds
By Douglas Penick
SPRING 2022
Үнэнг зохиохоор
Бодол төөрнө
Худалдаа живнэ
Эрх чөлөөгөө алдана
Хүн үгүй болно
-
Үнэн=Ёс зүй=Сайхан=Амьдрал
Үнэн#Ёс зүй#Сайхан#Амьдрал
Цэцэгс дэлгэрч сайхныг үзүүлэх нь гандах шалтгаан
Жаргал, зовлонг туучин амьдрах нь үхэх шалтгаан
Ус, хөрс, гэрэл ургахын шалтгаан болохтой адил
Үнэн, мэдлэг, сайн сэтгэлийг хураах нь эрдэм ажээ